Die Rektion des Verbs – rekcja czasownika

Rekcja czasownika

Duża grupa czasowników niemieckich wymaga dopełnienia w odpowiednim przypadku. Nierzadko potrzebny jest też odpowiedni przyimek.

Wiele czasowników w języku niemieckim wymaga tego samego przypadka co w języku polskim, np.

• kaufen (wen? was?) – kupować (kogo? co?)
• machen (wen? was?) – robić (kogo? co?)

Jest pewna grupa czasowników, które różnią się przypadkiem i na nią należy zwrócić uwagę.

Czasowniki wymagające dopełnienia w celowniku – Dativ

• gehören + D – Das Auto gehört meinem Vater. Samochód należy do mojego taty.
• zuhören + D – Ich höre dir zu. Słucham ciebie.
• schreiben + D – Er schreibt mir. On pisze do mnie.

Czasowniki wymagające dopełnienia w bierniku – Akkusativ

• anrufen + Akk – Sie ruft mich an. Ona dzwoni do mnie.
• beantworten + Akk – Sie beantwortet die Frage. Ona odpowiada na pytanie.
• stören + Akk – Du störst mich nicht. Nie przeszkadzasz mi.
• vergessen + Akk – Der Schüler hat den Kuli vergessen. Uczeń zapomniał długopisu.

Czasowniki wymagające odpowiedniego przyimka.

Verb – czasownik	Übersetzung – Tłumaczenie	Beispielsatz – zdanie przykładowe
	an
denken an + A	myśleć o	Er denkt an mich. On myśli o mnie.
sich erinnern an + A	przypominać sobie coś/kogoś	Sie erinnert sich oft an ihn. Ona przypomina sobie często jego.
schreiben an + A	pisać do kogoś	Das Kind schreibt an die Oma. Dziecko pisze do babci.
teilnehmen an + D	uczestniczyć w / brać udział w	Simon nimmt an einem Wettbewerb teil. Simon uczestniczy w konkursie.
vorbeigehen an + D	przechodzić obok czegoś/kogoś	Gehen Sie jetzt an der Post vorbei. Proszę przejść teraz obok poczty.
	auf
antworten auf + A	odpowiadać na	Er antwortet auf die Frage. On odpowiada na pytanie.
sich freuen auf + A	cieszyć się na	Die Schüler freuen sich auf die Sommerferien. Dzieci cieszą się na wakacje.
sich vorbereiten auf + A	przygotować się do	Ich bereite mich auf die Prüfung vor. Przygotowuję się do egzaminu.
warten auf + A	czekać na	Ich warte auf den Bus. Czekam na autobus.
	aus
bestehen aus + D	składać się z	Die Aufgabe besteht aus zwei Teilen. Zadanie składa się z dwóch części.
	bei
anrufen bei + D	zadzwonić do kogoś	Ich rufe bei Ihnen zum ersten Mal an. Dzwonię do Państwa po raz pierwszy.
sich bedanken bei + D	podziękować komuś	Er bedankte sich bei mir. Podziękował mi.
sich entschuldigen bei + D	przeprosić kogoś	Du musst dich bei ihm entschuldigen. Musisz go przeprosić.
helfen bei + D	pomagać w	Die Enkelin hilft ihrer Oma bei der Gartenarbeiten. Wnuczka pomaga swojej babci w pracy w ogrodzie.
	für
sich bedanken für + A	podziękować za	Er wollte sich bei mir für die Hilfe bedanken. On chciał mi podziękować za pomoc.
danken für + A	dziękować za	Ich danke dir für die Blumen. Dziękuję tobie za kwiaty.
sich interessieren für + A	interesować się czymś	Er interessiert sich für schnelle Autos. On interesuje się szybkimi samochodami.
	in
ankommen in + D	przybyć do	Er ist in Berlin angekommen. On przybył do Berlina.
einladen in + A	zapraszać do	Er hat sie ins Kino eingeladen. On zaprosił ją do kina.
übersetzen in + A	tłumaczyć na	Wir übersetzen den Text ins Deutsche. My tłumaczymy tekst na niemiecki.
sich verlieben in + A	zakochać się w	Sie verliebte sich in ihm. Ona zakochała się w nim.
	mit
anfangen / beginnen mit + D	zaczynać od/coś	Er fängt mit der Arbeit an. On zaczyna pracę.
sich beschäftigen mit + D	zajmować się czymś	Herr Möller beschäftigt sich mit mündlichen Prüfungen. Pan Möller zajmuje się egzaminami ustnymi.
fahren mit + D	jechać czymś	Er fährt mit dem Auto. On jedzie samochodem.
schreiben mit + D	pisać czymś	Jetzt solltest du mit dem Füller schreiben. Powinieneś teraz pisać piórem.
telefonieren mit + D	rozmawiać przez telefon z	Sie telefoniert mit ihrer Mutter. Ona rozmawia przez telefon ze swoją mamą.
	nach
sich erkundigen nach + D	dowiadywać się o	Du musst dich noch nach dem Klausurtermin erkundigen. Musisz się dowiedzieć o terminie klasówki.
fragen nach + D	pytać o	Sie fragt mich nach meiner Adresse. Ona pyta mnie o mój adres.
suchen nach + D	szukać czegoś	Er sucht nach einer Lösung. On szuka rozwiązania.
	über
denken über + A	sądzić / myśleć o	Was denkst du über die neue Lehrerin? Co sądzisz o nowej nauczycielce?
sich freuen über + A	cieszyć się z	Ich freue mich über meine Noten. Cieszę się z moich ocen.
lachen über + A	śmiać się z	Sie lacht über sie. Ona się śmieje z niej.
sprechen / sich unterhalten über + A	rozmawiać o	Wir sprechen über die Rektion des Verbs. My rozmawiamy o rekcji czasownika.
	um
bitten um + A	prosić o	Ich bitte ihn um 5 Euro. Proszę go o 5 Euro.
es geht um + A	chodzi o	Es geht um die neue Arbeitsstelle. Chodzi o nowe miejsce pracy.
kämpfen um + A	walczyć o	Sie kämpfen um ihre Rechte. Oni walczą o swoje prawa.
sich kümmern um + A	troszczyć się o	Er kümmert sich um seine Oma. On troszczy się o swoją babcię.
	von
erzählen von + D	opowiadać o	Er erzählt von seiner Familie. On opowiada o swojej rodzinie.
sich verabschieden von + D	pożegnać się z	Die Kinder verabschieden sich von ihren Mitschülern und gehen nach Hause. Dzieci żegnają się ze swoimi kolegami i idą do domu.
	zu
einladen zu + D	zapraszać na	Du lädst ihn auch zu deinem Geburtstag ein. Ty też zapraszasz go na swoje urodziny.
gehören zu + D	należeć do	Berlin gehört zu den schönsten Städten der Welt. Berlin należy do najpiękniejszych miast świata.
gratulieren zu + D	gratulować z okazji	Ich möchte dir zu der bestandenen Prüfung gratulieren. Chciałbym pogratulować ci z okazji zdanego egzaminu.