Przysłowia mądrością narodu

1. Aller Anfang ist schwer. – Każdy początek jest trudny.
2. Aller guten Dinge sind drei. – Do trzech razy sztuka.
3. Alles hat seine Zeit. – Wszystko w swoim czasie.
4. Alle Wege führen nach Rom. – Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu.
5. Alte Liebe rostet nicht. – Stara miłość nie rdzewieje.
6. Alter schützt vor Torheit nicht. – Wiek nie chroni przed głupotą.
7. Aufgeschoben ist nicht aufgehoben. – Co się odwlecze, to nie uciecze.
8. Auge um Auge, Zahn um Zahn. – Oko za oko, ząb za ząb.
9. Aus den Augen, aus dem Sinn. – Co z oczu, to i z serca.
10. Besser eine Stunde zu früh als eine Minute zu spät. – Lepiej godzinę wcześniej niż minutę za późno.
11. Besser ein Spatz / Sperling in der Hand als eine Taube auf dem Dach. – Lepszy gołąb w garści niż wróbel na dachu.
12. Besser etwas als nichts. – Lepiej coś niż nic. / Lepszy rydz niż nic.
13. Besser spät als nie. – Lepiej późno niż wcale.
14. Bier auf Wein, lass das sein; Wein auf Bier, das rat ich dir. – Piwo po winie – daj sobie spokój, wino po piwie – to mogę ci poradzić. Przysłowie nie ma polskiego odpowiednika
15. Borgen macht Sorgen. – Pożyczanie sprawia kłopoty. / Dobry zwyczaj nie pożyczaj.
16. Das Ei will klüger sein als die Henne. – Jajko chce być mądrzejsze od kury.
17. Das Ende krönt das Werk. – Koniec wieńczy dzieło.
18. Dem Glücklichen schlägt keine Stunde. – Szczęśliwi czasu nie liczą.
19. Der Apfel fällt nicht weit vom Stamm. – Niedaleko pada jabłko od jabłoni.
20. Der Appetit kommt beim Essen. – Apetyt przychodzi w miarę jedzenia.
21. Der erste Schritt ist der schwerste. – Najtrudniejszy jest pierwszy krok.
22. Der Klügere gibt nach. – Mądrzejszy ustępuje.
23. Der Mensch denkt und Gott lenkt. – Człowiek strzela, Pan Bóg kule nosi.
24. Der Schein trügt. – Pozory mylą.
25. Der Teufel ist nicht so schwarz, wie man ihn malt. – Nie taki diabeł straszny, jak go malują.
26. Der Zweck heiligt die Mittel. – Cel uświęca środki.
27. Die Ausnahme bestätigt die Regel. – Wyjątek potwierdza regułę.
28. Die Furcht hat große Augen. – Strach ma wielkie oczy.
29. Dienst ist Dienst (und Schnaps ist Schnaps). = Służba nie drużba.
30. Die Wände haben Ohren. – Ściany mają uszy.
31. Durch Schaden wird man klug. – Mądry Polak po szkodzie.
32. Eile mit Weile. – Spiesz się powoli.
33. Eine Hand wäscht die andere. – Ręka rękę myje.
34. Eine Schwalbe macht noch keinen Sommer. – Jedna jaskółka wiosny nie czyni.
35. Ende gut, alles gut. – Wszystko dobre, co się dobrze kończy.
36. Es ist nicht alles Gold, was glänzt. – Nie wszystko złoto, co się świeci.
37. Freunde erkennt man in der Not. – Prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie.
38. Friede ernährt, Unfriede verzehrt. – Zgoda buduje, niezgoda rujnuje.
39. Gegensätze ziehen sich an. – Przeciwieństwa lubią się przyciągać.
40. Geld regiert die Welt. – Pieniądz rządzi światem.
41. Geld stinkt nicht. / Es stinkt nicht. – Pieniądze nie śmierdzą.
42. Hunde, die bellen, beißen nicht. – Krowa, która dużo ryczy, daje mało mleka. = dosł. Psy, które szczekają, nie gryzą.
43. In der Kürze liegt die Würze. – Lepiej krótko i na temat.
44. Jeder ist Herr in seinem Hause. – Wolność Tomku w twoim domku.
45. Jeder ist seines Glückes Schmied. – Każdy jest kowalem swojego losu.
46. Jeder Topf findet seinen Deckel. – Każda potwora znajdzie swego amatora.
47. Keine Flamme ohne Rauch. – Nie ma dymu bez ognia.
48. Keine Regel ohne Ausnahme. – Wyjątek potwierdza regułę.
49. Kleider machen Leute. – Nie szata czyni człowieka, lecz człowiek szatę.
50. Lachen ist gesund. – Śmiech to zdrowie.
51. Langsam, langsam, aber sicher. – Pomału, pomału, ale zawsze do przodu.
52. Man muss das Eisen schmieden, solange es heiß ist. – Trzeba kuć żelazo, póki gorące.
53. Morgen, morgen, nur nicht heute, sagen alle faulen Leute. – Jutro, jutro, tylko nie dzisiaj, mówią wszyscy leniwi ludzie.
54. Morgenstunde hat Gold im Munde. – Kto rano wstaje, temu Pan bóg daje.
55. Nach dem Essen rauchen oder eine Frau gebrauchen. >>> żartobliwa parafraza przysłowia nr 56 Po jedzeniu zapalić albo „puknąć babkę”.
56. Nach dem Essen sollst du stehen oder tausend Schritte gehen. – Każdy Polak po jedzeniu nie zapomni o paleniu.
57. Ohne Fleiß kein Preis. – Bez pracy nie ma kołaczy.
58. Ordnung muss sein. – Porządek musi być.
59. Pünktlichkeit ist die Höflichkeit der Könige. – Punktualność jest grzecznością królów.
60. Quäle nie ein Tier zum Scherz, denn es fühlt wie du den Schmerz. – Nie męcz zwierząt, bo je też boli.
61. Rache ist süß. – Zemsta jest słodka.
62. Reden ist Silber, Schweigen ist Gold. – Mowa jest srebrem, a milczenie złotem.
63. Scherben bringen Glück. – Potłuczone szkło/glina/ceramika przynosi szczęście.
64. Schönheit vergeht, Tugend besteht. – Pięknośc przemija, cnota pozostaje.
65. Spare in der Zeit, so hast du in der Not. – Oszczędzaj zawczasu, a będziesz mieć w potrzebie.
66. Steter Tropfen höhlt den Stein. – Kropla drąży kamień.
67. Stille Wasser sind tief. – Cicha woda brzegi rwie.
68. Strafe muss sein. – Kara musi być.
69. Übung macht den Meister. – Ćwiczenie czyni mistrz.
70. Viele Köche verderben den Brei. – Gdzie kucharek sześć, tam nie ma co jeść.
71. Was du heute kannst besorgen, das verschiebe nicht auf morgen. – Co możesz zrobić jutro, zrób dziś.
72. Was Hänschen nicht lernt, lernt Hans nimmermehr. – Czego Jaś się nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał.
73. Was man nicht im Kopf hat, muss man in den Beinen / Füßen haben. – Kto nie ma w głowie, ten ma w nogach.
74. Was sich liebt, das neckt sich. – Kto się lubi, ten się czubi.
75. Wenn keiner weiß, worum es geht, da geht es hundertprozentig um Geld. – Kiedy nie wiadomo, o co chodzi, to chodzi o pieniądze.
76. Wer anderen eine Grube gräbt, fällt selbst hinein. – Kto pod kim dołki kopie, ten sam w nie wpada.
77. Wer A sagt, muss auch B sagen. – Jak się powie A, to trzeba też powiedzieć B.
78. Wer den Pfennig nicht ehrt, ist des Thalers nicht wert. – Kto nie szanuje feniga, to nie zasługuje na talara.
79. Wer die Wahl hat, hat die Qual. – Męka wyboru.
80. Wer schläft, (der) sündigt nicht. – Kto śpi, nie grzeszy.
81. Wer sich zuletzt freut, freut sich am besten. – Ten się śmieje, kto się śmieje ostatni.
82. Wer zuletzt lacht, lacht am besten. – Ten się śmieje, kto się śmieje ostatni.
83. Wie die Arbeit, so der Lohn. – Jaka praca, taka płaca.
84. Wie du mir, so ich dir. – Jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubie.
85. Wie gewonnen, so zerronnen. – Jak przyszło, tak poszło. / Łatwo przyszło, łatwo poszło.
86. Zeit ist Geld. – Czas to pieniądz.
87. Wer anderen eine Grube gräbt, fällt selbst hinein. – Kto pod kim dołki kopie, ten sam w nie wpada.
88. Was Hänschen nicht lernt, lernt Hans nimmermehr. – Czego się Jasio nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał.
89. Morgenstunde hat Gold im Munde. – Kto rano wstaje, temu Pan Bóg daje.
90. Vögel, die am Morgen singen, fängt am Abend die Katze. – Ptaki, którerano śpiewają, wieczorem złapie kot.
91. Wo gehobelt wird, da fallen die Späne. – Gdzie się drwa rąbie, tam wióry lecą.
92. Wer nicht wagt, der nicht gewinnt. – Do odważnych świat należy.
93. Der Krug geht so lange zum Brunnen, bis er bricht. – Dopóty dzban wodę nosi, dopóki ucho mu się nie urwie.
94. Einem geschenkten Gaul schaut man nicht ins Maul. – Darowanemu koniowi nie zagląda się w zęby.
95. Was ich nicht weiß, macht mich nicht heiß. – Jeśli czegoś nie wiesz, to nie rozmawiaj na ten temat.
96. Wer Sorgen hat, hat auch Likör. – Kto ma troski, ma też likier. (Kto ma pszczoły, ma też miód.)
97. Wo kein Kläger ist, ist auch kein Richter. – Gdzie nie ma adwokata, nie ma też sędziego.
98. Was du nicht willst, dass man dir tu’, das füg’ auch keinem ander’n zu. – Nie czyń drugiemu tego, co tobie niemiłe.
99. Der dümmste Bauer hat die größten Kartoffeln. – Najgłupszy rolnik ma największe ziemniaki.
100. Den Letzten beißen die Hunde. – Ostatnich gryzą psy.
101. Alte Liebe rostet nicht. – Stara miłość nie rdzewieje.
102. Lügen haben kurze Beine. – Kłamstwo ma krótkie nogi.
103. Wissen ist Macht.– Wiedza to potęga.
104. Die Katze soll man nicht im Sack kaufen. – Nie kupuj kota w worku.
105. Liebe macht blind. – Miłość czyni ślepym.
106. Mit Speck fängt man Mäuse. – Myszy łapie się na boczek.
107. Allzuviel ist ungesund. – Co za dużo, to nie zdrowo.
108. Aller Anfang ist schwer. – Początki są zawsze trudne.
109. Der Apfel fällt nicht weit vom Stamm. – Niedaleko pada jabłko od jabłoni.
110. Der Appetit kommt beim Essen. – Apetyt rośnie w miarę jedzenia.
111. Arbeit/ Armut schändet nicht. – Praca / bieda nie hańbi.
112. Aufgeschoben ist nicht aufgehoben. – Co się odwlecze, to nie uciecze.
113. In der Kürze liegt die Würze. – Sedno sprawy jest w krótkiej formie.
114. Erst besinn’s, dann beginn’s. – Najpierw pojąć, potem zaczynać.
115. Wie man sich bettet, so schläft man. – Jak sobie pościelisz, tak się wyśpisz.
116. Heiße Bitte, kalter Dank. – Gorąca prośba, zimne podziękowanie.
117. Borgen macht Sorgen. – Dobry zwyczaj nie pożyczaj.
118. Gelegenheit macht Diebe. – Okazja czyni złodzieja.
119. Das Ei will klüger sein als die Henne. – Jajko chce być mądrzejsze do kury.
120. Hunger ist der beste Koch. – Głód to najlepszy kucharz.
121. Einmal ist keinmal. – Jeden raz to żaden raz.
122. Man soll das Eisen schmieden, solange es heiB ist. – Należy kuć żelazo póki gorące.
123. Irren ist menschlich. – Błądzić to rzecz ludzka.
124. Wer ernten will, muss säen. – Kto chce zbierać plony, musi siać.
125. Kleider machen Leute. – Jak cię widzą, tak cię piszą.
126. Den Freund erkennt man in der Not. – Prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie.
127. Aller guten Dinge sind drei. – Do trzech razy sztuka.
128. Die Geschmäcker sind verschieden. – Gusta są różne.
129. Gleich und gleich gesellt sich gern. – Swój do swojego przystaje.